Stomatologija A-Š

Akrilat Ime koje se koristi za materijale estara akrilne kiseline. Akrilat se upotrebljava za izradu baze proteze (to je ono roze), veštačkih zuba, privremenih krunica i trejeva.
Afta Vrsta ranice na sluzokoži usta
Amalgam Legura metala koja se koristi za crnu plombu.
Anaerobi Bakterije koje mogu živeti samo ako nema prisutnog kiseonika
Anestezija Stanje u kome ne osećate nadražaj zbog supstance koja je kratkotrajno delovala na nerv.
Apikotomija Hirurška procedura u kojoj se odstranjuje vrh korena zuba, zajedno sa patološkom promenom koja se razvila u njegovoj neposrednoj okolini
Apsces Ograničena količina gnoja. Često je praćena oticanjem i drugim znacima lokalne upale.
Bruksizam Škripanje zubima
Demineralizacija Gubitak minerala iz tkiva.
Denticija Generacija zuba. Normalno postoje dve generacije zuba: prva generacija se naziva mlečnom a druga stalnom.
Dentin Čvrsto zubno tkivo koje neposredno okružuje zubni živac. Sam dentin u predelu korena okružen je slojem zubnog cementa, a u predelu krunice slojem gleđi. Kako je gleđ providna, boja zuba potiče upravo od dentina.
Ekstrakcija zuba Vađenje zuba
Endodoncija Grana stomatologije koja se bavi lečenjem zubnog živca i čišćenjem infekcije iz komore u kojoj se živac zuba nalazi.
Fistula Kanal koji je sama infekcija probila kako bi se praznio gnoj koji se u toku oboljenja razvio u kosti.
Fisura Udubljenje na griznoj površini zuba
Fluoridi jedinjenja fluora sa metalom,nemetalom ili organskim ostatkom. U stomatologiji se koriste za jačanje strukture gleđi i usporavanje zubnih kvarova.
Fraktura Prelom
Gingivitis Upala desni, najčešće nastala koa odgovor na dugo prisutne naslage između zuba. Karakteriše se crvenilom, otokom, krvarenjem desni.
Gleđ Čvrsto zubno tkivo koje u kruničnom delu okružuje dentin. Gleđ je incače providna, pa boja naših zuba ne potiče od nje, već od dentina koji se nalazi ispod.
Halitoza Neprijatan zadah
Imedijatna proteza za zube Proteza koju dobijate odmah po vađenju zuba
Impakirani zub Zub koji se nalazi u vilici i nema snagu da izraste, ili postoji prepreka koja sprečava njegovo nicanje
Implant 'Šraf' koji imitira koren zuba. Postavlja se hirurški i posle određenog vremena na njega se dodaje deo koji imitira krunicu zuba.
Inciziv Sekutić
Inlej Zubna nadoknada slična plombi, nešto veće veličine. Inlej se,za razliku od plombe, ne izrađuje direktno u ustima pacijente već u zubotehničkoj laboratotiji, i nakon toga se cementira.
Kamenac Tvrda naslaga na zubnim tkivima, nastala dugom akumulacijom mekih naslaga i njihovim naknadnim prožimanjem mineralima iz hrane i pljuvačke
Karijes Bakterijsko razaranje čvrstih tkiva zuba
Koferdam tanana guma koja se koristi kako bi, tokom tretmana, zub koji se leči izolovala od usne duplje
Kompozit Ime koje se uobičajeno koristi za kompozitnu smolu. Bela plomba.
Konac za zube Vlakno napravljeno od svile ili veštačkih niti, nekada i navošteno; koristi se za čišćenje međuzubnih prostora.
Krunica Deo zuba koji prekriva gleđ. On je normalno vidljiv u ustima. Isto ime koristi se i za metalokeramičku ili keramičku navlaku koja izgledom i funkcijom imitira prirodnu krunicu.
Krvarenje desni Krvarenje mekog tkiva koje okružuje zub. Najčešče ga uočimo tokom pranja zuba, iako samo pranje nije uzrok ove pojave.
Kukica Metalni deo proteze koji obuhvata zub ili se na njega naslanja, a ima funkciju pridržavanja proteze.
Kvržica Ispupčenje na krunici zuba
Livena nadogradnja Struktura koja ojačava preostali deo zuba i korena kada je zubu izvađen živac.
Leukoplakija Bela naslaga na sluzokoži usta koja se ne može očistiti i ne može se klinički prepoznati kao neka specifična bolest.
Maksila Parna kost koju u kolokvijanom govoru nazivamo gornjom vilicom.
Mandibula Donja vilica
Mlečni zub Zub iz prvog seta zuba, koji niče između 6. i 24. meseca života, pa u normalnim uslovima do 12. godine biva zamenjen odgovarajućim stalnim zubom.
Molar Kutnjak. Zub koji se u mlečnoj denticiji nalazi iza očnjaka a u stalnoj iza pretkutnjaka. Ovi zubi su najkrupniji, i svaki od njih u gornjoj vilici ima po 3 korena, a u donjoj po 2. Uobičajeno postoji 8 mlečnih i 12 stalnih molara.
Most Zubna nadoknada koja nadomešćuje nekoliko nedostajućih zuba. On se naslanja na prirodne zube ili implante, koji se u tom slučaju zovu 'nosaći'
Nepce Pregrada između usne i nosne duplje,sastavljena od tvrdog i mekog nepca
Noćni štitnik Plastična naprava koja se adaptira tako da lepo naleže na gornje zube, a nosi se kako bi stabilizovala zube i umanjila štetne efekte bruksizma. Splint.
Nosač Prirodni zub ili implant na koji se most ili proteza za zube oslanja ili za koji se fiksira.
Očnjak Zub koji se nalazi između spoljnog sekutića i prvog premolara. Postoji 2 u godnjoj i 2 u donjoj vilici. Očnjaci se normalno nalaze i u mlečnoj denticiji, između spoljnog mlečnog sekutića i prvog mlečnog molara.
Ortodoncija Grana stomatologije koja se bavi sprečavanjem i ispravljanjem nepravilnosti pravca rasta zuba i razvoja vilica. Izrada proteza za ispravljanje zuba koji su već nikli takođe je u domenu ortodoncije.
Ortopan Radiološki snimak na kome su vidljivi svi zubi i oba vilična zgloba
Otisak Trodimenzionalni negativ vaših zuba. U zubotehničkoj laboratoriji se na osnovu njega pravi duplikat vaših zuba i modeluju potrebne zubne nadoknade.
Parcijalna proteza za zube Proteza koja nadoknađuje izgubljene zube i deo grebena koji ih nosi, ali kada ne nedostaju svi već samo neki zubi.
Parodoncijum Tkivo koje obezbeđuje da zub stoji čvrsto u vilici. U izgradnji parodoncijuma učestvuje površni sloj korena zuba, deo kosti u okolini i vlakna koja ih povezuju
Parodontologija Grana stomatologije koja se bavi lečenjem bolesti parodoncijuma.
Parodontopatija Bolest potpotnog aparata zuba (njega čine površina korena zuba, kost u njegovoj okolini i vlakna koja ih povezuju)
Periodoncijum Vlakna koja povezuju koren zuba sa okolnim koštanim tkivom.
Periodontitis Zpaljenje vlakna koja povezuju koren zuba sa okolnim koštanim tkivom.
Plak Meka naslaga na površini zuba, sastavljena od sastojaka pljuvačke, hrane, bakterija i njihovih produkata. Ona se stvara i na tek očišćenim zubima, a ukoliko se duže vreme ne ukloni četkanjem ili koncem njeni sastojci mogu izazvati kvarenje zuba.
Plomba Uobičajeno ime nadoknadu dela zuba veštačkim materijalom
Porculanski inlej Porcelanska nadoknada slična plombi, izrađena u zubotehničkoj laboratoriji ili pomoću kompjuterskog sistema, koja se cementira u kavitet prethodno pripremljen na zubu.
Postoperativno Nakon operacije
Profilaksa Sprečavanje bolesti ili procesa koji može dovesti do bolesti
Protetika Grana stomatologije koja se bavi nadoknadom nedostajućih delova zuba ili zuba, izradom ojačanja za zube, krunica, mostova, parcijalnih i totalnih proteza
Proteza 1.Naprava čija je funkcija da ispravi zube i pravilno usmeri dalji razvoj vilica i zuba (proteza za ispravljanje zuba) ili 2. Naprava koja ima za cilj da nadomesti nedostajuće zube i nedostajući deo vilica i da zaustavi dalji gubitak zuba i kosti vilica(tzv proteza za zube)
Pulpa Meko tkivo u sredini zuba, u komori koju okružuje dentin. Sastoji se od zubnog živca, krvnih sudova, tečnosti, vlakana i nekih ćelija.
Rascep nepca Urođena pukotina na vrdom nepcu, nastala zbog nespajanja srednjeg, levog i desnog dela nepca tokom razvoja deteta. Često je, ali ne uvek, povezana sa rascepom usne.
Rascep usne Urođeno stanje, slično useku na usni (češće gornjoj), nastalo zbog nespajanja srednjeg, levog i desnog dela usne tokom razvoja deteta. Zavisno od toga koji se delovi nisu spojili nastaje jednostran, dvostran ili središnji rascep.
Remineralizacija Proces ponovnog taloženja minerala na površinu zuba. Na brzinu ovog procesa utiču različiti faktori, a njega najintenzivnije stimuliše fluor.
Resorpcija kosti Topljenje kosti koje se može odvijati u okviru normalnih(fizioloških) procesa ili u toku bolesti(patoloških procesa)
Retiner Svaka naprava (bilo da je u pitanju trej, žabica, ili drugo) koja se nakon ortodontskog tretmana koristi kako bi sprečila pomeranje zuba
Sinus Šupljina koja se normalno nalazi u kosti gornje vilice, kao i još nekim kostima glave. Kako položaj i veličina sinusa gornje vilice nisu isti kod svih osoba, pa ni kod iste osobe u različitim životnim periodima, on nekada može biti povezan sa infekcijom zuba.
Skidanje kamenca Profesionalno klanjanje čvrstih naslaga sa zuba i iz međuzubnih prostora
Splint Plastična naprava koja se adaptira tako da lepo naleže na gornje zube, a nosi se kako bi se smanjilo štetno dejstvo eventualne povrede u kontaktnim sportovima ili kako bi se smanjili štetni efekti škripanja zuba
Stalni zub Zub koji pripada stalnoj denticiji
Štitnik sportski Plastična naprava koja se adaptira tako da lepo naleže na gornje zube, a nosi se kako bi se smanjilo štetno dejstvo eventualne povrede u kontaktnim sportovima.
Totalna proteza Proteza koja se izrađuje kada u vilici više ne postoji ni jedan prirodan zub.
Tvrdo nepce Prednji deo krova usta, koji se sastoji iz kosti prekrivene tankim slojem mekog tkiva. Spreda, levo i desno je ograničeno zubima, pozadi prelazi u meko nepce.
Vađenje živca Stomatološki tretman u kome se oboleli živac odstrani, a njegova neposredna okolina očisti od prisutne infekcije. Na kraju ovog tretmana potrebno je zub dodatno ojačati- zato se kanali u kojima je bio inficiran sadržaj napune određenim materijalima.
Vinir Sloj materijala boje zuba, najčešće od keramike ili kompozitne smole, koji se postavi na metalnu krunicu ili prirodni zub.
Zalivanje fisura Nanošenje zaštitnog materijala na griznu površinu zuba (obično kutnjaka i pretkutnjaka) kako bi se sprečila pojaval karijesa